Chùa Linh Sơn Tiên Thạch trên núi Bà Đen

Theo truyền thuyết Bà Đen rất linh. Những năm chúa Nguyễn Ánh còn bôn tẩu khắp miền Nam, Bả Đen đã báo mộng giúp vua trốn thoát nguy hiểm. Sau ngày Nguyễn Ánh lên ngôi xưng hiệu là Gia Long, Vua đã phong cho Bà danh hiệu Lỉnh Sơn Thánh Mẫu, và đặt tên chùa Bà là Linh Sơn Tiên Thạch. Xin chia sẻ với các bạn một vài hình ảnh chùa Bà Đen và tượng Phật nằm, tượng Phật Thích Ca nhập niết bàn, rất đẹp và uy nghi.

Năm nay 2009, về Việt Nam kỷ niệm 50 năm ngày cưới, vợ chồng tôi đã rủ nhau đi tham quan núi Bà Đen, nóc nhà của miền Nam, ngọn núi cao nhất miền Nam, cao hơn 930 thước. Trên ngọn núi Bà Đen tọa lạc chùa Bà, một chùa rất lâu đời đã được xây cất hơn 150 năm nay, vào giữa thế kỷ 18.

Núi Bà Đen bây giờ là một địa điểm hành hương quan trọng của người miền Nam, rất đông người đến thăm viếng. Tây Ninh gần Saigon, nên lấy tour đi thăm quan Núi Bà Đen, thánh thất Cao Đài và địa đạo Cũ Chỉ, sáng đi chiều về rất tiện.

Trong bài của website Phật Tử Việt Nam và Quảng Đức tôi chép lại dưới đây, có nhiều chi tiết về chùa nầy, đặc biệt về truyền thuyết Bà Đen, một người con gái da ngăm đen, đã chọn cái chết để giữ vững tiết trinh, mời các bạn đọc thêm nếu cần.

“ Chùa thường được gọi là chùa Bà, tọa lạc trên núi Bà Đen, thuộc xã Ninh Sơn, huyện Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh. Với chiều cao 986m so với mực nước biển, núi Bà Đen là ngọn núi cao nhất Nam Bộ.

Chùa Linh Sơn Tiên Thạch, thường gọi là chùa Phật, chùa Thượng, chùa Bà, cùng với chùa Hang (chùa Linh Sơn Long Châu) và chùa Trung (chùa Linh Sơn Phước Trung) là những ngôi chùa nổi tiếng ở khu danh thắng núi Bà Đen.

Chùa do Thiền sư Đạo Trung – Thiện Hiếu thuộc chi phái Thiền Liễu Quán khai sơn vào giữa thế kỷ XVIII. Nguyễn Quyết Chiến trong bài Hệ thống tự viện núi Bà Đen trong tiến trình lịch sử (Báo Giác Ngộ ngày 22-02-1997) đã cho biết 11 đời trụ trì chùa như sau : Đạo Trung – Thiện Hiếu (1783-1806), Thanh Thanh (1806-1832), Hải Hiệp (1832-1857), Thanh Thọ – Phước Chí (1857-1878), Chơn Thoại – Trừng Tùng (1879-1910), Chánh Khâm – Tâm Hòa (1910-1937), Nguyên Cơ – Giác Phú (1937), Nguyên Thần – Giác Hạnh (1937-1938), Giác Ngọc (1938-1951), khuyết trụ trì (1951-1957), Huệ Phương (1957-1962), Diệu Nghĩa (từ năm 1962 đến nay).

Chùa đã được trùng tu nhiều lần. Năm Mậu Ngọ (1857), Tổ Phước Chí đã bỏ ngôi chùa cũ lợp lá, vách ván, tổ chức xây dựng ngôi chùa khang trang. Ngài đã vận động nhiều Phật tử góp công góp của mở rộng đường lên núi, xây dựng ngôi chính điện và giảng đường.

Cũng vào thời gian này, cách chùa khoảng 300m, một nhà sư người Chiêm Thành, tục gọi là ông Chàm và nhà sư Huệ Mạng – Kim Tiên lấy hang đá làm nơi tu hành. Khoảng năm 1864, sư Huệ Mạng khai sơn chùa Linh Sơn Long Châu.

Năm Nhâm Thân (1871), Tổ Phước Chí cho xây chùa Phước Lâm kế cận dòng sông chảy qua ấp Vĩnh Xuân để khách hành hương đi bằng đường thủy ghé chùa nghỉ ngơi trước khi lên núi. Đến đời Tổ Chơn Thoại, ngài thấy cần xây một trạm dừng tại chân núi, tạo thuận lợi cho khách hành hương, nên đã cho xây ngôi chùa Linh Sơn Phước Trung, thường gọi là chùa Trung.

Năm Canh Tuất (1910), Tổ Tâm Hòa nối tiếp trụ trì đã cho mở rộng ngôi chùa, xây dựng thêm nhà nghỉ cho khách hành hương, mở con đường rộng 6m, dài 1300m từ chùa Trung lên chùa Phật.

Năm 1924, ngài cho xây nhà Tổ, Đông lang, Tây lang, nhà trù bằng vật liệu chủ yếu là đá. Năm 1927, ngài cho lấp hố Điện Bà (sâu 50m, rộng 70m), tương truyền là nơi Bà quyên sinh, để lấy lối lên chùa Phật. Đây là công trình lớn, ngài đã huy động hàng trăm thợ lao động suốt bốn năm mới hoàn thành.

27 năm trụ trì của Tổ Tâm Hòa là thời kỳ chùa được hưng thịnh về mặt hoằng dương đạo pháp cũng như cơ sở tự viện với hơn 100 Tăng Ni tu học, khách hành hương về chùa mỗi ngày một đông. Ngài viên tịch vào ngày 08-01 năm Đinh Sửu (1937).

Các đệ tử của Tổ Tâm Hòa là Giác Phú, Giác Hạnh, Giác Ngọc kế tục quản lý và phát triển hệ thống tự viện ở đây đến năm 1945.

Từ năm 1945 đến năm 1956, quân Nhật rồi quân Pháp kéo lên chiếm đóng, phá hủy hoàn toàn hệ thống tự viện ở đây.

Năm 1956, ngài Nguyên Chất – Giác Điền, trụ trì chùa Phước Lâm tổ chức xây dựng lại hệ thống chùa ở núi Bà. Ngài cho tháo dỡ ngôi Thiền đường và một số căn nhà phụ của chùa chở lên núi cất chùa tạm để có nơi lễ bái của Tăng Ni và khách hành hương.

Ngài cùng thầy Huệ Phương hết lòng chăm lo tôn tạo ngôi chùa Phật và chùa Hang. Năm 1957, ngài Giác Điền viên tịch, ngài Huệ Phương tiếp tục công việc đến năm 1962 thì giao nhiệm vụ trụ trì cho Ni sư Thích Nữ Diệu Nghĩa để về chùa Phước Lâm tu học.

Từ đây cho đến năm 1975, công việc tái thiết các tự viện bị ngưng trệ. Một lần nữa, bom đạn chiến tranh đã phá hủy gần hết các công trình mới được xây dựng.

Hơn 40 năm trụ trì, Ni sư Diệu Nghĩa đã tổ chức nhiều lần trùng tu ba ngôi chùa : chùa Trung, chùa Phật và chùa Hang làm nơi tu học cho Tăng Ni, Phật tử và đón tiếp hàng vạn khách tham quan, chiêm bái hằng năm. Kiến trúc ba ngôi chùa hiện nay do Ni sư cho xây dựng từ năm 1992 đến năm 1997. Ni sư tiếp tục cho xây nhà Tổ, khu nhà Tăng, khu nhà Ni, khu nhà bổn đạo vào năm 2000.

Chùa Linh Sơn Tiên Thạch được khởi công xây dựng vào ngày 16-10 năm Bính Tý (26-11-1996) và lạc thành vào ngày 20-11 năm Đinh Sửu (19-12-1997). Chùa có diện tích 210m2 (bề rộng 14m, bề dài 15m).

Chùa mang nét kiến trúc kết hợp hài hòa nét đẹp của nhiều ngôi chùa cổ trong nước. Đặc biệt, chùa còn giữ hai cột đá xanh được tạc thời Tổ Tâm Hòa (1919) ở tiền đường, mỗi cột cao 4,5m, đuờng kính 0,45m, chạm hình rồng uốn lượn rất đẹp.

Ở sân chùa Phật có tôn trí tượng đài Bồ tát Quán Thế Âm. Tiền đường thờ tượng Tiêu Diện. Tầng trên thờ Bồ tát Di Lặc, Bồ tát Văn Thù và Bồ tát Phổ Hiền.

Điện Phật thờ tượng đức Trung Tôn chính giữa (tư liệu của chùa cho biết tượng đức Bổn sư Thích Ca thiền định cao 2,5m) và chư Phật, Bồ tát : bộ tượng Di Đà Tam Tôn, đức Phật Thích Ca, tượng Đản sinh, Bồ tát Địa Tạng, Ngọc Hoàng …

Hai bên có bàn thờ tượng Bồ tát Quán Thế Âm và Bồ tát Đại Thế Chí. Trước điện Phật có tượng Tứ Thiên Vương : Ma Lễ Thọ, Ma Lễ Hồng, Ma Lễ Hải, Ma Lễ Thanh ; tượng đức Hộ Pháp Vi Đà. Hai bên vách có bàn thờ Thập bát La Hán, Thập Điện Minh Vương, Mục Kiền Liên, Quan Thánh. Sau điện Phật, có bàn thờ Tổ sư Đạt Ma và các vị Tổ của chùa.

Đặc biệt, ở điện Phật có tôn trí ngọc Xá lợi Phật, bảo vật do Hòa thượng Thích Hiển Pháp, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, được Vua Sãi Thái Lan tặng, và Hòa thượng đã cúng dường cho chùa vào năm 2000.

Chùa có khu bảo tháp Tổ. Giữa là tháp Tổ Tâm Hòa, Tổ Giác Phú, Tổ Giác Điền. Hai bên là tháp Tổ Trừng Tùng và Tổ Thanh Thọ.

Bên cạnh chùa là Điện Bà Linh Sơn. Kiến trúc điện gồm một mái đá tự nhiên nhô ra tạo thành động, vòm mái cao 2,5m, và gian nhà thờ nhân tạo phía trước dài 8m. Trong điện thờ Linh Sơn Thánh mẫu, Thần Tài, Thổ Địa. Ở đây có tủ đựng y trang của Bà do thập phương bá tánh dâng cúng. Gian ngoài thờ Bồ tát Quán Thế Âm và Địa Mẫu.

Có nhiều truyền thuyết dân gian kể về Bà Đen như : Sự tích nàng Đênh, truyện Lý Thị Thiên Hương …
Theo Thạch Phương và Lê Trung Vũ trong sách 60 lễ hội truyền thống Việt Nam (NXB. KHXH, Hà Nội, 1995) thì nàng Đênh là con của viên quan Trấn thủ vùng núi Tây Ninh.

Năm 13 tuổi, nàng được cha mẹ gửi cho một nhà sư người Hoa để học đạo. Đến tuổi cặp kê, có con trai viên Tri huyện Trảng Bàng ngỏ ý cầu hôn, nhưng nàng từ chối vì đã có ý nguyện xuất gia. Một đêm, nàng lẻn bỏ nhà ra đi lên núi, nhưng chẳng may bị cọp vồ.

Hôm sau, đến khi gia nhân viên quan Trấn thủ đi tìm thì nàng đã bị cọp ăn thịt, chỉ còn sót lại một chân nằm ở nơi kẹt đá. Song thân nàng đã cho mai táng phần thi thể còn lại trên núi và cho xây miếu thờ. Người dân địa phương cho rằng nàng chết oan tất phải linh hiển nên thường đến miếu cúng bái, mong được nàng phù hộ.

Theo tài liệu Truyền thuyết về Bà Đen (Báo Tây Ninh xuất bản năm 1998) thì cô gái Lý Thị Thiên Hương vốn nhan sắc mặn mà ở huyện Quan Hóa (nay là huyện Trảng Bàng) đính hôn cùng Lê Sĩ Triệt, chàng trai văn võ song toàn.

Giữa buổi loạn ly, chàng Lê Sĩ Triệt gác tình riêng lên đường tòng quân cứu nước. Thiên Hương, một hôm lên núi viếng chùa thì gặp bọn cường sơn thảo khấu chặn đường uy hiếp. Sức yếu thế cô, nàng đành phải nhào xuống vực sâu quyên sinh.

Đêm ấy, nhà sư trụ trì ngôi chùa trên núi được nàng báo mộng. Hôm sau, ông xuống vực sâu tìm và đem xác nàng đi an táng. Nàng rất linh hiển, luôn phù độ cho nhân dân trong vùng được nhiều ân phước. Người dân lập điện thờ Bà trên núi, từ đó núi có tên là núi Bà Đen.

Khi Nguyễn Ánh lên ngôi, xưng hiệu là Gia Long, tưởng nhớ đến chuyện khi bôn tẩu khắp miền Nam, lúc đến núi được Bà mách bảo nên thoát nạn, liền sai Tả quân Lê Văn Duyệt, Tổng trấn Thành Gia Định, lên núi làm lễ sắc phong cho Bà danh hiệu Linh Sơn Thánh mẫu, đặt tên chùa Bà Linh Sơn Tiên Thạch Tự và tạc tượng Bà bằng đồng để nhân dân chiêm bái, phụng thờ. Săc phong đó về sau bị thất lạc. Đến đời Bảo Đại, vua tái sắc phong cho Bà.

Hằng năm, khách hành hương đến viếng chùa, miếu Bà rất đông vào tháng giêng và vào lễ vía Bà, ngày 5 và 6 tháng năm âm lịch. Từ năm 1983, tỉnh Tây Ninh đã thành lập Ban Tổ chức Hội Xuân Núi Bà và Ban quản lý Di tích lịch sử – văn hóa núi Bà Đen.

Con đường từ thị xã Tây Ninh đến núi Bà dài 11km được trải nhựa, hệ thống lưới điện quốc gia đã nối mạng đến đỉnh núi, các cơ sở hạ tầng phục vụ khách hành hương được xây dựng hoàn chỉnh.

Đặc biệt, một hệ thống cáp treo đầu tiên ở Việt Nam đã được Công ty Du lịch Tây Ninh đưa vào hoạt động phục vụ du khách vào ngày 08-3-1998, đi từ chân núi lên chùa Linh Sơn Tiên Thạch, đoạn đường dài 1.225m, độ cao khoảng 600m, thời gian 18 phút/lượt.

Hệ thống cáp treo, công nghệ Cộng hòa Áo do Trung Quốc sản xuất, tổng số 180 cabin (2 người lớn/cabin), 16 trụ tháp, công suất phục vụ 500 lượt khách/giờ.

Hệ thống máng trượt, công nghệ của Đức do Trung Quốc sản xuất, cũng đã đưa vào hoạt động từ năm 2002. Hệ thống bao gồm hai tuyến khép kín : tuyến máng kéo 1.190m và tuyến máng trượt 1.700m, tốc độ tối đa 40km/g. Có hệ thống thắng tay, có hệ thống giảm chấn ở hai đầu xe trượt, có thắng tự động, có lưới bảo vệ, có dây đai an toàn. Công trình cáp treo này đã được Trung tâm Sách kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục Việt Nam năm 2006 là Hệ thống cáp treo đầu tiên ở Việt Nam.

Chùa đã được Bộ Văn hóa công nhận là Di tích lịch sử – văn hóa quốc gia.

Chùa Linh Sơn núi Bà là danh lam thắng cảnh bậc nhất ở miền Nam xưa nay.

Võ Văn Tường”

(PHATTUVIETNAM, http://phattuvietnam.net/8/37/4843.html)

“BA DEN PAGODA (Chua Ba Den – Pagoda of the Black Lady). Real name: Tien Thach tu: pagoda of the immortal in stone.

On the slope of Mount Ba Den, at 5km of Tay Ninh urban agglomeration (South Vietnam). This is from a whole compound of the very pagoda and that of Chua Hang Grotto.

The cult is made to numerous Buddhist divinities but the central figure remains with Ba Den (the Black Lady) with blackish statues (almost of natural size) in both pagodas. The statue of animist inspiration represents supernatural power in the spirit of an agricultural people; it reminds of that of Holy Mothers (Mau – Taoist popular cult).

The use of a grotto as a place of cult, a widespread phenomenon in the North, is rather uncommon in South Vietnam. On an altar in the grotto pagoda, a stone pillar (about 50cm) lying on a stone plate recalls Indian symbols of Linga and Yoni. In the past, old ascetics used to sit in hollows of rocks for meditation.”

( http://www.quangduc.com/English/vnbuddhism/014notes.html )

Đường lên Tượng Phật Nằm, tượng Phật Thích Ca nhập niết bàn

“ Núi Bà Đen (Tây Ninh) là một trong những ngọn núi cuối cùng của dãy Trường Sơn còn rơi rớt ở miền Đông Nam bộ. Theo “Gia Định thành thông chí”, trên đỉnh núi Bà Đen mây phủ có điện Bà, thờ 2 thần tích Bà Đinh / Bà Đênh, gọi quen thành Bà Đen.

Theo truyền thuyết trên đỉnh núi thường thấy chuông vàng và thuyền rồng trong hồ vào những đêm trời trong trăng sáng (mang tín điều tiên giới).

Nhưng khi Nho giáo được đề cao, có truyền thuyết ca ngợi nàng Lý Thiên Hương đẹp người đẹp nết, vò võ mong đợi người yêu tòng quân trở về đoàn tụ. Một hôm đi lễ Phật ở điện Bà, bị bọn gia nô của con quan huyện địa phương vây bắt, nàng đã nhảy xuống hồ trên núi tử tiết về sau nàng hiển linh biến thành người con gái mặt đen, thường cứu giúp người nghèo hoạn nạn. Cảm thương người con gái tiết hạnh, được vua phong “Linh Sơn thánh mẫu”.

Đến lúc đạo Phật thịnh hành, có truyền thuyết về nàng Đênh là con quan trấn người Khơ-me, với chí nguyện xuất gia đầu Phật, đắc quả, được dân chúng tôn thờ (gần với sự tích Quan Âm). Còn sách “Đại Nam liệt truyện tiền biên” (1852) ghi nhận. Năm 1755, Nguyễn Cư Trinh đưa 5.000 dân Chăm, Khơ-me đến sinh sống dưới chân núi Bà Đinh Sơn. Hiện nay, trên núi còn có Hang Chàm và Cổng Chàm (gần chợ Tây Ninh).

Nhưng theo dân gian, có thể người dân tộc bản địa sinh sống bằng khai thác lâm thổ sản ở đây sớm hơn. Chuyện xưa kể rằng: Hồi ấy, trai gái thi nhau đắp núi trong một đêm, bên nào cao hơn là giành phần thắng. Bên nữ do Mê Đênh / Đinh chỉ huy, chăm chỉ đắp núi Bà (Tây Ninh).

Bên nam đắp núi Cậu (Bình Dương). Nhưng bên nam ỷ lại vào sức trai và mãi chơi. Sáng ra, núi Bà cao hơn – Nam giới thua cuộc. Họ liền sai voi đến phá, nhưng bị Mê Đênh làm phép, biến voi hóa đá. Họ lại xui bầy heo rừng đến ủi cũng bị hóa thành núi nhỏ (núi Heo). Họ tiếp tục xui bầy gà đến bới núi, chúng cũng hóa thành đồi gà. Cuối cùng các chàng trai đích thân đến hốt đất, đá ném tứ tung. Ngày nay, bên cạnh núi Bà Đen còn có 3 ngọn núi: Núi Tượng, núi Heo, núi Gà và nhiều đồi thấp rải rác.

Trong các truyền thuyết kể trên thì có truyền thuyết dân gian này có tính thuyết phục hơn. Vì truyền thuyết này đã tích hợp nhiều tín lý thờ nữ thần Pô-inư-nagar (thờ Bà – Cậu) của người Chăm, thờ Muk Juk (mụ Đen) của người Khơ-me và thờ Bà Chúa Xứ của người Việt.

Truyền thuyết này có lẽ đã xuất hiện sớm, vào thời mẫu hệ và cách giải thích về hiện tượng thiên nhiên còn sơ khai nhưng chắt lọc có nhiều yếu tố lịch sử văn hóa đã Việt hóa.

Đến năm 1935 (Bảo Đại thứ 10) vua lại có sắc phong thần thờ ở Điện Bà là “Đức Bảo trung hưng linh phù chi thần” (vị thần Linh Sơn thánh mẫu có đủ uy linh và thế lực).

VŨ HÙNG. “

( http://www.baobinhduong.org.vn/detail.aspx?Item=4627 )

Mời đọc thêm: Du lịch Cali

Mặt trời lặn trên bãi biển Huntington (Huntington Beach)
http://lthdan04.wordpress.com/2011/07/26/m%E1%BA%B7t-tr%E1%BB%9Di-l%E1%BA%B7n-tren-bai-bi%E1%BB%83n-huntington-huntington-beach/

Hoàng hôn trên bãi biển Huntington Beach
http://lthdan04.wordpress.com/2011/09/06/hoang-hon-tren-bai-bi%E1%BB%83n-huntington-beach/

Thành phố biển Huntington Beach
http://lthdan04.wordpress.com/2011/09/06/thanh-ph%E1%BB%91-bi%E1%BB%83n-huntington-beach/

Phố Saigon Nhỏ (Little Saigon) một buổi chiều cuối tuần
http://lthdan04.wordpress.com/2011/07/26/ph%E1%BB%91-saigon-nh%E1%BB%8F-little-saigon-m%E1%BB%99t-bu%E1%BB%95i-chi%E1%BB%81u-cu%E1%BB%91i-tu%E1%BA%A7n/

Thăm viếng Phố Saigon Nhỏ Cali (Little Saigon)
http://lthdan04.wordpress.com/2011/09/02/tham-vi%E1%BA%BFng-ph%E1%BB%91-saigon-nh%E1%BB%8F-cali-little-saigon/

Đi ăn phở ở Phố Saigon Nhỏ Cali
http://lthdan04.wordpress.com/2011/09/08/di-an-ph%E1%BB%9F-%E1%BB%9F-ph%E1%BB%91-saigon-nh%E1%BB%8F-cali/

Ăn Bún Mắm ở phố Bolsa (Saigon Nhỏ Cali)
http://lthdan04.wordpress.com/2011/09/14/an-bun-m%E1%BA%AFm-%E1%BB%9F-ph%E1%BB%91-bolsa-saigon-nh%E1%BB%8F-cali/

FONT=times new roman] Ăn cơm gia đình trên Phố Bolsa (Little Saigon)
http://lthdan04.wordpress.com/2011/09/11/an-c%C6%A1m-gia-dinh-tren-ph%E1%BB%91-bolsa-little-saigon/

Ăn bánh xèo ở phố Saigon Nhỏ Cali (Little Saigon)
http://lthdan04.wordpress.com/2011/09/15/an-banh-xeo-%E1%BB%9F-ph%E1%BB%91-saigon-nh%E1%BB%8F-cali-little-saigon/